Facebook przypomniał mi dziś bardzo poruszającą rozmowę z Dużym sprzed dwóch lat. Mój pierworodny właśnie skończył cztery lata, a Mały miał rok i osiem miesięcy i był jak tajfun, który sieje na swojej drodze spustoszenie. Mijający wówczas rok był najtrudniejszym okresem mojego macierzyństwa, trudniejszym nawet niż pierwsze jego miesiące, kiedy tkwiłam sama w czterech ścianach z wymagającym niemowlęciem. Nie miałam wprawdzie depresji, ale byłam stale przygnębiona, zła i bezsilna, bo Duży paskudnie traktował Małego. Dzisiejszy wpis jest zapowiedzią przyszłego cyklu postów o rodzeństwie, ale nie rodzeństwo jest jego tematem.
Po szczególnie trudnym dniu cztery lata temu przytuliłam Dużego i przeprosiliśmy się, po czym odbyliśmy taką niezwykłą rozmowę.
– Mamo, dlaczego dziś było między nami tak niefajnie?
– Bo nie potrafię sobie poradzić z tym, jak traktujesz Małego. Byłam dziś bardzo smutna i zła…
– No, wiem…
– … i myślałam sobie, że chyba coś robię źle, że jestem złą mamą.
– Wszystko robisz dobrze. Dobrze nas wychowujesz. Jesteś. Dobrą. Mamą.
– Kochany jesteś, dziękuję.
– Zresztą możesz sprawdzić w instrukcji.
– Jakiej instrukcji?
– Instrukcji obsługi dzieci. Chyba dostałaś instrukcję w szpitalu, kiedy mnie urodziłaś?
– No właśnie nie. I dlatego to jest takie trudne, bo nie ma jak sprawdzić, czy postępuje się dobrze, czy źle.
– A nie ma jakichś książek dla rodziców?
– Są, nawet sporo ich przeczytam, ale mówią różne rzeczy i to wcale nie pomaga.
– No to kiepsko. Lepiej ich nie czytaj.
Ta rozmowa ilustruje pewną uniwersalną prawdę: dzieci są dla nas bardzo wyrozumiałe. Duży wiele razy mówił mi, że kocha mnie nawet, kiedy jestem zła i na niego krzyczę. Mam nieprzeciętne dziecko, prawda? Ale jego nieprzeciętność polega na tym, że ma talent do ubierania swoich myśli w słowa (ma to po mamusi, hehe). Natomiast ta bezgraniczna miłość i akceptacja są czymś bardzo powszechnym: dzieci wybaczają nam nawet wtedy, kiedy sami nie potrafimy sobie wybaczyć czegoś, co zrobiliśmy w relacji z nimi.
Nie biczujmy się za nasze rodzicielskie upadki, nie pogrążajmy w poczuciu winy; chwila wstydu i żalu naprawdę wystarczy, żeby starać się postępować lepiej. Skoro dzieci nam wybaczają, dlaczego sami nie możemy wybaczyć sobie? W ostatnią niedzielę razem z Natalią Fedan prowadziłam stacjonarny warsztat wprowadzający do self-reg i temat poczucia winy powracał jak bumerang. Natalia zadała pytanie: „Czy ktoś by kupił od nas poczucie winy? Czy ktoś wziąłby je za darmo?” Chwila wstydu i żalu po tym, jak zachowaliśmy się niezgodnie z naszymi wartościami jest cenna, bo sprzyja refleksji i chęci naprawienia wyrządzonej komuś krzywdy. Zróbmy to, przeprośmy dziecko z całego serca i idźmy dalej, nie dokładając sobie zbędnego ciężaru, który utrudnia nam cieszenie się rodzicielstwem.
Zdjęcie wykorzystane w tym wpisie: „Guilty Face” (CC BY-NC-ND 2.0) by ashley.adcox
Z pojawieniem się dziecka nie otrzymujemy worka z poradami. Wszystko staramy się robić dla dobra dzieci. Czasem wiadomo nie do końca jest tak jak to sobie zaplanowaliśmy. Najważniejsze to umieć wyciągać wnioski i rozmawiać z dzieckiem.
Zgadzam się… Czasem myślę, że byłoby cudownie dostać choćby taką ogólną instrukcję obsługi konkretnego dziecka, wskazującą na jego trudności czy mocne strony i to, jak do niego dotrzeć. Jednak najczęściej jestem zdania, że pod wpływem takich informacji niepotrzebnie zaszufladkowalibyśmy dziecko.
Takie rozmowy doskonale pokazują, że droga w wychowaniu, jaką obrałaś, jest słuszna.
Dziękuję. Mam taką nadzieję, że w ostatecznym rozrachunku dzieci uznają, że popełniłam masę błędów, ale czuły się kochane i miały dobre dzieciństwo.
Mądrze napisane.. tylko jak tak po prostu sobie wybaczyć? 😉
Wyobrazić sobie, że zamiast do siebie, „mówisz” do najlepszej przyjaciółki, która pyta Cię, jak poradzić sobie z poczuciem winy. U mnie działa, może i u Ciebie?
Tak, to bezcenne jak Mój przychodzi i mówi „jesteś najfajniejszą mamą w świecie, a nawet w całej okolicy świata i przepraszam, że tak krzyczałem.” U nas pomogła akceptacja. Każdy ma prawo do złości i nerwów, ale też do przeprosin i wybaczania. I każdy popełnia błędy. Warto się do nich przyznać i porozmawiać.
Piękne! Ma chłopak dobre wzorce! 🙂